De Buik-Brein Connectie: Nieuwe Inzichten in Depressie
Heb je ooit een 'onderbuikgevoel' gehad over iets, heb je vlinders in je buik, word je misselijk van angst, of voel je een knoop in je maag door zorgen? Het lijkt alsof je emoties verbonden zijn met je spijsverteringsstelsel. Dat klopt ook: je darmen en je brein communiceren met elkaar. Je hersenen sturen signalen naar je darmen, en je darmen sturen ook signalen terug naar je hersenen.
Deze uitdrukking het hebben van een 'onderbuikgevoel' die vaak wordt gebruikt om intuïtie te beschrijven, heeft meer te maken hebben met je onderbuik dan je denkt. Onderzoek heeft een verbinding tussen je darmen en je brein aangetoond; en wordt vaak aangeduid als de darm-brein-as.
Je darmen huisvesten biljoenen bacteriën en miljoenen zenuwcellen die je spijsverteringsprocessen ondersteunen. Deze bacteriën en zenuwcellen kunnen ook beïnvloeden hoe je je voelt. Dit betekent dat wanneer je blij, angstig of depressief bent, je darmen daarbij betrokken kunnen zijn.
Een gezond dieet behouden en regelmatig bewegen zijn bekende fysieke manieren om voor je mentale gezondheid te zorgen. Deze methoden bewijzen dat het zorgen voor je fysieke gezondheid invloed kan hebben op je geest. Het blijkt dat zorgen voor je darmen ook kan helpen om je stemming te verbeteren.
Onderzoekers en medische experts zijn steeds meer geïnteresseerd in hoe darmbacteriën, die ooit dachten slechts één rol te hebben—helpen met het spijsverteringsproces—potentieel de mentale gezondheid kunnen beïnvloeden.
Darmbacteriën en Depressie
Het idee dat je darmbacteriën je mentale gezondheid kunnen beïnvloeden, inclusief aandoeningen zoals depressie, wordt ondersteund door een groeiend aantal wetenschappelijke onderzoeken. Deze studies tonen aan dat de typen en hoeveelheid bacteriën in je darmen je hersenchemie kunnen beïnvloeden en daarmee je stemming en gevoeligheid voor het ontwikkelen van bepaalde mentale gezondheidscondities, zoals depressie. Wil je een goede uitleg over darmbacteriën en depressie, bekijk hier een video.
Darmgezondheid en chronische ontsteking
Er is bewijs dat darmbacteriën een chronische ontsteking in lichaam kunnen beïnvloeden. Een chronische ontsteking is in verschillende studies gekoppeld aan tal van aandoeningen, inclusief depressie.
De rol van Serotonine
Serotonine is een chemische boodschapper (neurotransmitter) verbonden aan je stemming. Deze neurotransmitter wordt voornamelijk in je darmen geproduceerd; in feite komt meer dan 90% van de serotonine die je lichaam produceert uit de darm. Bepaalde darmbacteriën kunnen zelfs serotonine afscheiden.
Serotonine is een neurotransmitter, een chemische stof die signalen tussen zenuwcellen in je hersenen en andere delen van je lichaam doorgeeft. Het heeft een aantal belangrijke functies:
· Stemming:
Serotonine speelt een cruciale rol bij het reguleren van je stemming. Het wordt vaak het "feel-good" hormoon genoemd omdat het helpt om gevoelens van welzijn en geluk te bevorderen. Lage serotoninespiegels worden in verband gebracht met depressie en angst.
· Slaap:
Serotonine is betrokken bij de regulatie van slaap. Het helpt bij de productie van melatonine, een hormoon dat je slaap-waakcyclus reguleert.
Je darmbacteriën werken samen met het stresssysteem van je lichaam, de hypothalamus-hypofyse-bijnier (HPA)-as. Er is steeds meer bewijs dat je darmbacteriën invloed hebben op de HPA-as, die belangrijk is voor je stemming en angstreacties.
Wat beïnvloedt je darmbacteriën?
Het mediterrane dieet
Een gezonde voeding die rijk is aan voedingsstoffen ondersteunt zowel fysieke als mentale gezondheid. Het mediterrane dieet, dat rijk is aan groenten, fruit, noten, vis en olijfolie, blijkt effectief in het verminderen van angst en depressie. Ook een vezelrijk dieet kan bijdragen aan een gezonde darmflora door de pH van de darmen te verlagen en de groei van schadelijke bacteriën te voorkomen.
Vis en Omega-3 vetzuren
Regelmatige consumptie van vis, rijk aan omega-3 vetzuren, is geassocieerd met een lager risico op depressie. Studies tonen aan dat visolie, rijk aan omega-3, antidepressieve eigenschappen heeft en de cognitieve functies kan verbeteren.
Probiotica en Prebiotica
Probiotica zijn levende micro-organismen die de groei van gunstige bacteriën in de darm stimuleren. Prebiotica zijn specifieke voedingsstoffen die de activiteit van deze bacteriën bevorderen. Beide kunnen de darmflora beïnvloeden en zo bijdragen aan de behandeling van depressie en angst.
Tot slot
Je hersenen zijn niet alleen verantwoordelijk voor je mentale welzijn; de triljoenen micro-organismen in je darmen spelen ook een rol. Naast traditionele behandelingen voor mentale gezondheidsproblemen, zoals medicatie en psychotherapie, kunnen veranderingen in dieet en levensstijl die je darmgezondheid verbeteren een grote impact hebben. Hoewel er meer onderzoek nodig is om precies te begrijpen hoe dit werkt en wat de meest effectieve methoden zijn, zijn de huidige studies veelbelovend.
Bronnen:
Akram N, Faisal Z, Irfan R, et al. Exploring the serotonin‐probiotics‐gut health axis: A review of current evidence and potential mechanisms. Food Science & Nutrition. 2024;12(2):694-706.
Liu, L., Wang, H., Chen, X., Zhang, Y., Zhang, H., & Xie, P. (2023). Gut microbiota and its metabolites in depression: From pathogenesis to treatment. The Lancet, 90, Article 104527. DOI:https://doi.org/10.1016/j.ebiom.2023.104527
Radjabzadeh, D., Bosch, J.A., Uitterlinden, A.G. et al. Gut microbiome-wide association study of depressive symptoms. Nat Commun 13, 7128 (2022). https://doi.org/10.1038/s41467-022-34502-3
Heb jij het gevoel dat een depressie invloed heeft op jouw leven? Of wil je meer weten over de mogelijkheden van EMDR bij depressie?
Met warme groet,
Monique
Elke maand tips voor je mentale gezondheid in je mailbox?
Schijf je hier in.