Zonnige Dagen, Donkere Gedachten: Een Zomerdepressie
Zomer.
Het seizoen waarin de zon hoog aan de hemel staat, de dagen lang zijn en de terrassen volstromen met vrolijke mensen. De weerberichten hebben het over perfecte dagen met een weercijfer van 10.
Maar wat als jij je juist in deze tijd van het jaar niet vrolijk voelt? Wat als jouw gevoelens haaks staan op het algemene enthousiasme voor zon en warmte?
Voor sommigen van ons is de zomer niet het seizoen van plezier en vrijheid, maar van een diepere eenzaamheid en een sluimerende depressie. Het lijkt alsof iedereen om je heen het leven viert, terwijl jij worstelt om je bed uit te komen en de dag te beginnen.
Deze gevoelens van isolatie worden nog intenser als de sociale druk toeneemt. Er wordt van je verwacht dat je geniet van de lange, zonnige dagen. Misschien voel je de druk om mee te doen met vrienden die het terras opzoeken of een dagje naar het strand plannen. Maar wat als dat alleen maar meer angst en onbehagen oproept? Wat als je je meer op je gemak voelt in de koelte van je eigen huis, weg van de drukte en het lawaai?
Je bent niet alleen in deze ervaring. Ondanks het beeld dat vaak in de media wordt voorgesteld, staat de zomer niet voor iedereen gelijk aan geluk. En het is oké om je niet oké te voelen, zelfs als de hele wereld lijkt te verwachten dat je dat wel bent. Het is belangrijk om te erkennen dat je gevoelens legitiem zijn en dat je niet de enige bent die worstelt tijdens deze 'vrolijke' maanden.
Voel je je neerslachtig terwijl iedereen lijkt te genieten van perfect zomerweer? Daar kan een goede reden voor zijn.
Als je merkt dat je slaappatroon, stemming en gedrag veranderen in de late lente- en zomermaanden, kun je last hebben van seizoensgebonden affectieve stoornis (SAD) die begint in de zomer.
Het belangrijke verschil tussen SAD en andere soorten depressie is dat het een seizoenspatroon volgt, wat betekent dat symptomen aanwezig zijn in bepaalde maanden (in dit geval zomer) maar volledig afwezig in andere. Als dit geen ervaring is die uniek is voor de zomer voor jou, is er ook een kans dat het een geval van ernstige depressieve stoornis is die gewoon erger wordt in de zomer. Dit is waarschijnlijker als je te maken hebt met gevoelens van verdriet en lethargie, omdat de meest voorkomende symptomen geassocieerd met zomer-SAD irritatie, slechte eetlust, slapeloosheid, agitatie, rusteloosheid en angst zijn.
Wanneer spreek je van een zomerdepressie?
Specifieke symptomen van ernstige depressie, zoals:
- Slaapproblemen
- Bijna elke dag, de meeste van de dag, depressief voelen
- Moeite met concentreren
- Veranderingen in gewicht of eetlust
- Vaak denken aan zelfmoord of de dood
- Lusteloos of geagiteerd voelen
- Weinig energie
- Interesse verliezen in activiteiten die je voorheen leuk vond
- Je hopeloos of waardeloos voelen
Daarnaast:
- Je depressieve symptomen zijn erger in de zomer dan op andere momenten van het jaar
- Dit gebeurt twee jaar of meer achter elkaar
- Je ervaart symptomen van ernstige depressie (zie bovenstaande symptomen).
De oorzaken van zomerse seizoensgebonden depressie zijn nog niet volledig begrepen.
Enkele theorieën over de oorzaken van een zomerdepressie zijn:
Een verminderde activiteit van het hersenchemische stofje serotonine.
Mensen met SAD produceren te veel melatonine, wat het gevoel van slaperigheid verhoogt.
Zonlicht helpt normaal gesproken bij het reguleren van de moleculen die de serotonineniveaus in de hersenen in evenwicht houden, maar dit mechanisme werkt mogelijk niet goed bij mensen met SAD.
Zowel serotonine als melatonine helpen bij het reguleren van je slaap-waakcyclus. Verstoringen in deze cyclus kunnen leiden tot slaapproblemen, stemmingswisselingen en gedragsveranderingen.
Het is mogelijk dat de toename van zonlicht tijdens de zomer slapeloosheid en veranderingen in stemming of gedrag kan veroorzaken.
Strategieën als je depressief bent in de zomer:
Zelfbewustzijn en acceptatie zijn cruciaal, erken dat de zomers jouw zwaar vallen
Als je dit patroon van depressief worden - of meer depressief - in de zomer hebt opgemerkt, kan het herkennen van de seizoensgebondenheid ervan je helpen de factoren te begrijpen die ervoor zorgen dat je je slechter voelt en hoe je deze misschien kunt omkeren.
Laat het beeld van hoe de zomer er "zou moeten" uitzien los
Als je druk voelt om ervoor te zorgen dat jouw zomer aan dat alles voldoet, vraag jezelf dan eerst af of je dat allemaal wel leuk vindt. Het kan heel nuttig zijn om even de tijd te nemen om na te denken over hoe jouw ideale zomer er echt uitziet en vervolgens anderen te vinden die hetzelfde voelen. Als jouw idee van een perfecte zomer is om de zon koste wat kost te vermijden, de airconditioning aan te zetten en te netflixen, ben je niet alleen.
Iets dat hier een groot verschil kan maken is social media met een korrel zout nemen - onthoud dat mensen hun beste leven vooruitzetten op social media, en het is zeer onwaarschijnlijk dat iemand daadwerkelijk de Beste Zomer Ooit heeft, zelfs als het er zo uitziet op Instagram.
Wees proactief over het voldoen aan je eigen verwachtingen
Vaak stellen mensen zich voor hoe hun zomer eruit zou moeten zien—naar het strand gaan, tijd doorbrengen met vrienden, boeken lezen, en meer. Ze hebben alle mogelijkheden om deze verwachtingen waar te maken, maar vaak gebeurt het gewoon niet. Dat is nou eenmaal zo. De zomer kan een lethargisch seizoen zijn en de verleiding om binnen te blijven in de koelte van je airconditioning kan enorm sterk zijn. Bovendien, het leven pauzeert niet simpelweg omdat het zomer is.
Blijf koel
Hoewel er niet veel onderzoek is gedaan naar de oorzaken van zomerdepressie, is de hitte een factor om rekening mee te houden. Verschillende studies hebben hoge temperaturen gelinkt aan neerslachtige en geïrriteerde stemmingen. Volgens theorieën van onderzoekers kan een deel hiervan neerkomen op hittestress, ofwel de diverse manieren waarop extreme hitte je kan belasten. Hoge temperaturen kunnen ook bijdragen aan slechte slaappatronen, maken dat mensen het gevoel hebben opgesloten te moeten blijven, zelfs als ze liever naar buiten zouden willen, en creëren andere factoren die de mentale gezondheid kunnen beïnvloeden.
Het is de moeite waard om te testen of koel blijven enige verlichting biedt van je depressieve symptomen, door tijd door te brengen op plaatsen met airconditioning, of zelfs door af en toe koude douches te nemen.
Overweeg je blootstelling aan licht te verminderen
Het kan verrassend klinken, maar hoewel zonlicht en lichttherapie vaak worden geadviseerd om symptomen van depressie te verlichten, kan dit bij sommige mensen juist een averechts effect hebben. Er zijn diverse redenen waarom iemand negatief kan reageren op meer licht. Zo kunnen onderliggende gezondheidsproblemen die lichtgevoeligheid veroorzaken een rol spelen. Jouw specifieke reactie op licht kan ook een oorzaak zijn van je somberheid in de zomer. In elk geval is het waardevol om te onderzoeken of het aanpakken van dit probleem je symptomen kan verminderen. Maatregelen zoals het dragen van zonnebrillen, het gebruik van verduisterende gordijnen in de slaapkamer, en andere aanpassingen die de hoeveelheid omgevingslicht beperken, kunnen hierbij helpen.
Zoek professionele hulp als je er alleen niet uitkomt.
Het kan echt heel ongemakkelijk voelen om tijdens de zomer depressief te zijn. Dat maakt het des te lastiger om open te zijn en actief hulp te zoeken. Daarnaast probeer jouw tijd op sociale media flink te beperken, vooral op platforms zoals Instagram en Facebook. Eerlijk is eerlijk: het eindeloos scrollen door foto's van anderen die de tijd van hun leven lijken te hebben terwijl jij je ellendig voelt, maakt alles alleen maar erger. Die foto's vertellen bovendien zelden het volledige verhaal en zijn vaak alleen bedoeld om een zo positief mogelijk beeld van iemands leven te schetsen.
Bronnen:
Major depressive disorder with a seasonal pattern. (2017).
https://www.nami.org/About-Mental-Illness/Mental-Health-Conditions/Depression/Major-Depressive-Disorder-with-a-Seasonal-Pattern
Seasonal Affective Disorder. (nd).
https://www.nimh.nih.gov/health/publications/seasonal-affective-disorder
Meer over een Zomerdepressie?
Beluister hier de podcast over zomerdepressie van psychiater Annette Zock
Word je niet blij van de zomer/ Heb jij het gevoel dat een depressie invloed heeft op jouw leven? Of wil je meer weten over de mogelijkheden van EMDR bij depressie?
Met warme groet,
Monique
Elke maand tips voor je mentale gezondheid in je mailbox?
Schijf je hier in.