Toxische positiviteit

Het is alweer juni, een heerlijke maand met de vakanties voor de deur.

Deze maand wil ik het graag een hebben over een onderwerp wat mij dicht aan het hart ligt: toxische positiviteit.

Toxische positiviteit is het vermijden, onderdrukken of afwijzen van negatieve emoties of ervaringen. Dit kan zich uiten in het ontkennen van je eigen emoties of wanneer iemand anders jouw emoties ontkent en in plaats daarvan aandringt op positief denken. Ik heb zelf meegemaakt hoe het voelt wanneer je gevoelens niet serieus genomen worden, vooral in tijden van tegenslag. Het is me vaak overkomen, met als gevolg dat ik lange tijd mijn eigen gevoelens heb weggestopt, onderdrukt.

Hoewel het soms nodig kan zijn om moeilijke emoties tijdelijk opzij te zetten, is het op de lange termijn schadelijk omdat het je belet je emoties te verwerken en je stress te overwinnen.

Er is niets mis met het tonen van positiviteit, optimisme en dankbaarheid - eigenschappen die je helpen groeien. Positiviteit wordt pas problematisch als het wordt gebruikt om negatieve emoties af te wijzen. Bijvoorbeeld, als iemand reageert op het uiten van verdriet met opmerkingen zoals "Het is allemaal voor het beste," "Probeer gewoon positief te zijn" of "Alles gebeurt met een reden!"

Negatieve emoties zijn moeilijk om mee om te gaan, maar dat betekent niet dat je ze niet zouden moeten voelen. Het volledig voelen van al je emoties, zowel positief als negatief, maakt deel uit van ons mens-zijn en het ontwikkelen van veerkracht.

Het onderdrukken van emoties lost niet alleen het onderliggende probleem niet op, maar kan ook schuldgevoel, schaamte, verdriet en angst veroorzaken. Emoties bevatten belangrijke informatie; ze kunnen de weg wijzen naar veranderingen die leiden tot voldoening, geluk en veerkracht.

Wat zijn voorbeelden van toxische  positiviteit?

Toxische positiviteit draait om het niet erkennen of accepteren van iemands negatieve emoties. Enkele voorbeelden hiervan zijn:

• "Het werk is de laatste tijd erg stressvol." Reactie: "Je hebt geluk dat je überhaupt een baan hebt."

• "Ik heb een moeilijke dag." Reactie: "Maar je hebt zoveel om dankbaar voor te zijn."

In deze voorbeelden wordt positiviteit gebruikt om negativiteit te ontkennen. Een alternatieve reactie zou kunnen klinken als: "Het spijt me, dat klinkt moeilijk. Vertel me erover." Deze reactie erkent de emoties en toont compassie en dankbaarheid.

Wanneer wordt positiviteit toxisch?

Het kan soms moeilijk zijn om positiviteit te onderscheiden van toxische positiviteit. Bijvoorbeeld, als een vriend zegt: "Kijk naar de positieve kant," bedoelen ze mogelijk niet om jouw verdriet te negeren (en jij hoeft het misschien niet zo op te vatten). Maar als iemand consequent jouw negatieve emoties afwijst en als je steeds het gevoel hebt dat je wordt aangemoedigd om je gevoelens te onderdrukken, kan er sprake zijn van toxische positiviteit.

Om toxische positiviteit te vermijden, probeer negatieve emoties te erkennen, te accepteren en te herformuleren. In plaats van te zeggen: "Denk positief," kun je bijvoorbeeld iets zeggen als: "De manier waarop je je voelt is ok. Hoe kan ik je helpen?" Dezelfde benadering kan ook worden toegepast op je eigen gedachten.

Hoe kan ik moeilijke emoties verwerken?

Erken je gevoelens voor jezelf en probeer ze met nieuwsgierigheid en acceptatie te onderzoeken, in plaats van met een oordeel. Het kan ook helpen om te een dagboek bij te houden of je ervaring te delen met een vriend of familielid. Onderzoek waar deze gevoelens vandaan komen en wat ze betekenen; betekenis geven helpen je moeilijke emoties te accepteren en veerkracht op te bouwen.

Als je moeite hebt op dit gebied, kan het de moeite waard zijn om het onderwerp met een therapeut te bespreken. Bijvoorbeeld, voel je schuld of schaamte over bepaalde emoties? Vermijd je conflicten koste wat het kost? Heb je weinig vertrouwen in je vermogen om problemen op te lossen? Deze vragen kunnen je helpen begrijpen waarom je de neiging hebt om je emoties te onderdrukken en hoe je dat kunt veranderen.

Bron:
Gross, J.J., & Levenson, R.W. (1997) Hiding feelings: The acute effects of inhibiting negative and positive emotion. Journal of Abnormal Psychology, 107(1), 95-103.

Meer over toxische positiviteit? Volg me op instagram of tiktok.

Vond je deze tips leuk? Voel je dan vrij om ze door te sturen naar een vriend(in). Zij kunnen zich hier ook aanmelden.